Milyonlarca çalışanı ilgilendiren asgari ücret, her yıl olduğu gibi yine en önemli gündem maddesi. Aralık ayında toplanacak Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun kararları merakla bekleniyor. Geçmiş dönemdeki ara zam tartışmaları da bu süreçte yeniden değerlendiriliyor.
Türkiye’de milyonlarca işçinin doğrudan gelirini etkileyen asgari ücret, yaklaşan yıl sonu öncesinde yoğun bir şekilde tartışılıyor. Yeni yıl için belirlenecek asgari ücretin ne olacağı, toplumun geniş bir kesiminin odak noktası haline geldi. Özellikle ekonomik dalgalanmalar ve yüksek enflasyon ortamında, asgari ücretin alım gücünü ne kadar koruyabileceği büyük önem taşıyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, geçtiğimiz aylarda asgari ücretle ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Temmuz ayında beklenen ara zam taleplerine Bakan Işıkhan, “asgari ücretin üzerindeki ücret ve sosyal hakların işçi ve işveren arasında serbestçe belirlendiğini” belirtti. Bu açıklama, milyonlarca çalışanın ara zam beklentisinin karşılanmadığını gösterdi. Bakan, yazılı soru önergelerine verdiği yanıtlarda, asgari ücretin Tespit Komisyonu tarafından belirlendiğini hatırlattı. Ayrıca asgari ücretin altında bir ücret verilemeyeceğini vurguladı.
Asgari Ücret Zammı Neden Önemli Bir Gündem Maddesi
Asgari ücret, yalnızca asgari ücretle çalışanları değil, aynı zamanda asgari ücrete yakın maaş alan milyonları da doğrudan etkiliyor. Bu rakam, birçok sosyal yardım ödemesinin ve cezanın da temelini oluşturuyor. Dolayısıyla, belirlenecek yeni miktar, geniş bir yelpazede ekonomik ve sosyal dengeyi yeniden şekillendiriyor. İşçi sendikaları, işveren kuruluşları ve hükümet temsilcileri, her yıl bu kritik belirleme sürecinde bir araya geliyor.
Yeni Asgari Ücret Nasıl Belirlenecek
Asgari Ücret Tespit Komisyonu, yeni asgari ücreti belirlemek üzere Aralık ayında toplanacak. Bu komisyon, toplam on beş üyeden oluşuyor. Beş üye işçi sendikalarını temsil ediyor, genellikle Türk-İş’ten katılım sağlanıyor. İşveren sendikalarını temsilen beş üye de TİSK’ten geliyor. Hakem konumundaki beş üye ise hükümet kanadından atanıyor. Komisyon, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın ev sahipliğinde dört ayrı toplantı gerçekleştiriyor. Genellikle son toplantı Aralık ayının son haftasında yapılıyor. Yeni rakamlar, nihai mutabakatın ardından kamuoyuyla paylaşılıyor.
Komisyon Kararını Ne Tür Verilere Göre Veriyor
Komisyon üyeleri, asgari ücreti belirlerken çeşitli verilere dikkat ediyor. En önemli veri kaynaklarından biri enflasyon oranı olarak öne çıkıyor. Ekonomi gazetecisi Faruk Erdem, asgari ücretin enflasyonla atbaşı gittiğini ifade etti. Komisyon, Aralık ayında toplandığı için yıl sonu enflasyonunu tam olarak göremiyor. Bu durumda, hükümetin Orta Vadeli Programı’nda (OVP) yer alan enflasyon tahminleri belirleyici oluyor. Örneğin, OVP’deki yüzde yirmi sekiz buçukluk enflasyon hedefi, hesaplamalarda temel bir dayanak oluşturabiliyor.
Piyasada konuşulan rakamlar ve bazı hesaplamalar, 2025 yılı için yeni asgari ücretin belirli seviyelere ulaşabileceğini öngörüyor. Buna göre, brüt aylık ücretin yirmi altı bin beş buçuk lira, net aylık ücretin ise yirmi iki bin yüz dört lira altmış yedi kuruş olabileceği dile getiriliyor. Bu durumda, işverenin bir çalışan için aylık maliyeti otuz bin altı yüz yirmi bir lira kırk sekiz kuruşa yükselebilir. Böyle bir düzenleme, asgari ücrette yaklaşık yüzde otuzluk bir artışı ifade ediyor. Uzmanlar, bu tür bir artışın özellikle düşük gelirli kesimler için önemli bir iyileştirme sağlayacağını belirtiyorlar.
Geçtiğimiz yıl yaşanan ekonomik dalgalanmalar, enflasyonun seyri ve alım gücündeki azalmalar, bu artışın önemini daha da artırıyor. Ancak çalışanların alım gücünü kalıcı olarak artıracak somut politikalarla ilgili sorular henüz net bir yanıt bulmuş değil. Bakan Işıkhan’a bu yöndeki sorulara verilen yanıtlarda, asgari ücret üzerindeki ücret ve hakların taraflar arasında serbestçe belirlendiği tekrarlandı.
2026 yılı asgari ücret belirleme süreci de şimdiden konuşuluyor. Uzmanlar, 2026 yılında da enflasyon oranının belirleyici olacağını vurguluyor. Özellikle son aylarda yaşanan fiyat artışları, gelecek dönem asgari ücret artışlarında da etkili olacak. Ekonomi gazetecisi Faruk Erdem’in “otuz beşler, kırklar da söz konusu olabilir” ifadeleri, ileriye dönük beklentilerin yüksek seyrettiğini gösteriyor. Bu tahminler, uzun vadede asgari ücretin önemli ölçüde artabileceği ihtimalini gündeme getiriyor. Asgari ücret, hem işçi hem de işveren kesimleri için hassas bir denge noktası olmayı sürdürüyor. Komisyonun vereceği karar, milyonların yaşam standartlarını doğrudan etkileyecek.