Şirketlerin Döviz Açığı Yükselirken Kurlar Neden Rekor Kırıyor?

Türk Lirası faizlerindeki artışlar şirketleri döviz borçlanmaya yöneltti. Reel sektörün döviz açığı 7 yılın zirvesine çıktı. Küresel piyasalar hareketliyken, dolar ve euro kurları da yeni rekor seviyeleri test etti.

Türk ekonomisinde döviz piyasaları hareketli bir haftaya başladı. Küresel ve yerel gelişmeler kurları etkiliyor. Reel sektörün döviz pozisyonunda ise endişe verici bir tablo oluştu. Şirketlerin döviz açığı son yedi yılın en yüksek seviyesine ulaştı.

Döviz kurları yeni haftaya rekor seviyelerle girdi. Dolar/TL kuru 41,15 lira seviyelerinden işlem gördü. Euro/TL ise 48,25 lirayı aşarak yeni bir zirve kaydetti. Piyasalarda yoğun bir veri takvimi bekleniyor.

Şirketler Neden Yabancı Para Borçlanmaya Yöneldi?

Sıkı para politikası etkisini sürdürüyor. Türk Lirası kredi faizleri yükseldi. Bu durum şirketlerin finansman maliyetlerini artırdı. Şirketler bu nedenle farklı çözümler arıyorlar. Yabancı para cinsinden borçlanmak cazip hale geldi.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası verileri durumu gözler önüne serdi. Reel sektörün net döviz pozisyon açığı büyüdü. Haziran ayı sonu itibarıyla 185,8 milyar dolara ulaştı. Bu açık, Eylül 2018’den beri en yüksek seviye oldu.

Pandemi döneminde farklı bir tablo vardı. Düşük faiz politikası TL borçlanmayı teşvik etti. Şirketlerin döviz borçluluğu azalmıştı. Haziran 2023’teki politika değişimi her şeyi değiştirdi. Yeni ekonomi yönetimi sıkı politikaya geçti.

Bu geçişle TL kredilere erişim zorlaştı. Kredi maliyetleri önemli ölçüde arttı. Şirketler için yabancı para krediler daha uygun hale geldi. Yurt dışı tahvil ihraçları da arttı. Bu eğilim borçlanma yapısını değiştirdi.

Haziran 2023’te net döviz pozisyon açığı 73,5 milyar dolardı. Son iki yılda 112,3 milyar dolar arttı. Açık rekor seviyeye yükseldi. Yalnızca 2024 yılının ilk yarısında 38 milyar dolar daha büyüdü.

Döviz Açığı Şirketler İçin Nasıl Bir Risk Taşıyor?

Reel sektörün artan döviz açığı riskleri beraberinde getiriyor. Döviz kurlarındaki dalgalanmalar şirketleri etkiliyor. Kur artışları borç yükünü doğrudan yükseltiyor. Bu durum şirket bilançolarını olumsuz etkileyebilir. Özellikle ihracat geliri olmayan firmalar daha riskli durumda.

Kısa vadeli döviz pozisyonlarında da bozulma yaşandı. Kısa vadeli döviz fazlası 4,5 milyar dolara geriledi. Nisan 2015’ten bu yana en düşük seviye görüldü. Bu durum kısa vadeli likidite risklerini artırıyor. Şirketlerin finansal sağlamlığı için önemli bir göstergedir.

Döviz açığının yüksek seyri, şirketlerin kur riskini artırıyor. Olası kur şoklarına karşı savunmasız kalıyorlar. Finansal istikrar açısından bu durum önem arz ediyor. Ekonominin genel sağlığı için dikkatle izlenmelidir.

Küresel Gelişmeler Döviz Piyasalarını Nasıl Etkiler?

Bu hafta küresel piyasalarda veri akışı yoğun olacak. ABD’de tarım dışı istihdam rakamları açıklanacak. Bu veri doların seyrini etkileyecektir. Euro Bölgesi’nde enflasyon rakamları yakından takip ediliyor. Euro üzerindeki baskıyı artırabilir.

Yurt içinde ise büyüme ve enflasyon rakamları açıklanacak. Bu veriler piyasalar üzerinde belirleyici olabilir. Türkiye ekonomisinin durumu kurları etkileyecektir. Açıklanacak her veri piyasalarda yeni bir yön belirleyebilir.

Döviz kurlarındaki yükseliş sadece iç dinamiklerle ilgili değil. Küresel para politikaları da belirleyici oluyor. Büyük ekonomilerin faiz kararları dikkatle izleniyor. Bu kararlar gelişmekte olan ülkeleri de etkiliyor.

Küresel risk iştahı da kurları etkileyen bir faktör. Jeopolitik gelişmeler de piyasaları hareketlendirebiliyor. Yatırımcılar güvenli limanlara yönelebiliyor. Bu durum döviz talebini artırabilir.

Sonuç olarak, Türk reel sektörünün döviz pozisyon açığı endişe verici düzeyde. Döviz kurları da rekor seviyeleri zorluyor. Hem iç hem de dış faktörler piyasalar üzerinde baskı yaratıyor. Ekonomik istikrar için bu göstergelerin yakından takibi gerekmektedir. Şirketlerin kur riskine karşı tedbirler alması önemlidir. Merkez Bankası politikaları da bu durumu etkilemeye devam ediyor.

Kaynaklar: Kaynak1 – Kaynak2