Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, TÜBİTAK Gemisi ile İzmir Körfezi’nde incelemelerde bulunuyor ve İzmir Körfezi Koordinasyon Kurulu Toplantısı’na katılıyor.
Kurum’un açıklamaları şu biçimde:
Sizleri sevgi, hürmet ve hürmetle selamlıyorum. Bugün, çok manalı bir vakit diliminde, İzmir’in Kurtuluş Haftası’nda, Hoş İzmir’imizdeyiz.
Bildiğiniz üzere; yakın vakitte İzmir Körfezi’miz, tekrar toplu balık vefatlarıyla, makûs koku ve manzaralarla gündeme gelmişti.
Biz de bugün TÜBİTAK Gemimizdeyiz. Hepimizin içini sızlatan o imgeleri ve sebeplerini yerinde görmek için; bilim insanlarımızla, valimizle, belediyelerimizle gerekli saha çalışmalarımızı yapıyoruz.
İzmir Körfezimiz, dünyanın göz bebeği olan bir tabiat mükemmelidir. Kurtuluş savaşında düşmanın denize döküldüğü yer burasıdır. Mavi Vatan’ımızın en manalı noktası, en süper bölgesidir. Bağımsızlığımızın simge yeridir. Burası; birbirinden hoş adalarıyla, tuzlaları, dalyanlarıyla; kuş cenneti ve lagünleriyle, tam bir cennet modülüdür.
“DENİZDEKİ ATIKSU KAYNAKLI AMONYAK ÖLÇÜSÜ, OLMASI GEREKENDEN TAM 50 KAT DAHA FAZLA”
Maalesef bugün; sıraladığım tüm bu hoşluklar tehlike altındadır, adeta can çekişmektedir. İzmir Körfezimiz, karadan gelen kirlilik nedeniyle artık nefes alamamaktadır. Balıklarımız toplu vefatlar yaşamaktadır.
Bakanlık olarak geçtiğimiz günlerde; bu acı durumun sebeplerini incelemek için harekete geçtik. Körfezin farklı noktalarında deniz suyu numuneleri aldık.
Üzülerek söylüyorum. Denizdeki, atıksu kaynaklı amonyak ölçüsü, olması gerekenden tam 50 kat daha fazladır.
Yani bu ne demek? Evsel ve endüstriyel atıklar suya arıtılmadan karıştırılıyor demek. Bu da beraberinde koku sorununu getirmekte, insan sıhhatini tehdit etmektedir.
“KÖRFEZİMİZİN BİRTAKIM BÖLGELERİNDE HAYAT KALMAMIŞ”
Denizdeki oksijene baktığımızda da misal bir görünümle karşılaşıyoruz. İzmir Körfezindeki oksijen düzeyi 6 miligram/litre olması gerekirken, bu düzey 1,8’e, yer yer 0’a kadar düşmüştür.
İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan İzleme Sonuçları’nda da; kirlilik parametrelerinin; bilhassa 2020 yılından sonra önemli artış gösterdiği görülmüştür.
Şu anda İç Körfez’de; toplam fosfor, Klorofil-a ve Amonyum azotu üzere ziyanlı unsurlar; hudut bedellerinden tam 2 kat daha fazladır. Maalesef İç Körfezimizde; denizdeki su hareketliliği ve sirkülasyonu artık durma noktasına gelmiştir.
Altını çizerek tabir etmek gerekirse; şu anda Körfezimizin birtakım bölgelerinde ömür kalmamıştır. Balıklarımız, oksijensiz kaldıkları için ölmüştür.
Körfezimize dökülen 7 derenin durumuna baktığımızda da sonucun içler acısı olduğunu görüyoruz. Bugün derelerdeki su, “organik kirlilik” açısından tarihin en berbat durumundadır.
“İZMİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ’Nİ TEKRAREN UYARDIK”
İki değerli konunun altını çizmek istiyorum. Bildiğiniz üzere; İzmir Körfezi’ni temizlemek için Büyük Kanal Projesi yapılmıştı. Bu projede; yağmur suyu ve kanalizasyon şebekesinin birleştirilmiş olması nedeniyle; tam 5,5 kat daha fazla kirli ve katı unsur denize akmaktadır. Bu denizimiz için sahiden hayati bir meseledir.
Yine; Çiğli atıksu arıtma tesisinin verimli işletilememesi de başka bir sorundur. Bakanlık olarak; Çiğli Atıksu Arıtma tesisi düzgün işletilmediği için İzmir Büyükşehir Belediyesi’ni tekraren uyardık. Son 5 senede 6 milyon liradan fazla meblağda, 13 farklı ceza uyguladık.
Bu cezaların sebebi, tesisin düzgün çalıştırılmaması; İzmir Körfezi’ni her gün evvelki günden daha fazla kirletmesidir. Buraya dikkat etmenizi rica ediyorum. Çiğli Atıksu Arıtma Tesisinden daha 12 gün evvel, yani 23 Ağustos’ta tekrar numune aldık. Tahlil sonucu bizi tekrar üzmüştür. Zira tesisteki katı unsur pahası olması gereken limitin tam 4 katına çıkmıştır.
Peki, bu sorun neden ortaya çıkıyor, vatandaşımıza basitçe izah edeyim! Çiğli atıksu arıtma tesisinin kurulu kapasitesi, günde yaklaşık 605.000 metreküptür. Fakat tesise gelen atıksu ölçüsü günlük 700.000 metreküpü aşmaktadır.
“KÖRFEZ’DE YAŞANAN, TAM MANASIYLA BÜYÜK BİR ETRAF FELAKETİ”
Tesise gelen fazla atıksu tesiste arıtılmıyor; çok yüksek ölçüde katı atık; orta körfeze arıtılmadan direkt dökülüyor. İzmir körfezi’mizin tabanına birikiyor, taban çamurunu arttırıyor, canlı hayatını derinden etkiliyor.
Eğri oturup hakikat konuşacağız. Bugün Körfez’de yaşanan, tam manasıyla büyük bir etraf felaketidir. İzmir Körfezi’nin ekosistemi artık büsbütün çökme noktasına gelmiştir; İzmir Körfezi ölmektedir.
Bu güzelim denizin bu hale gelmesinin sorumluları; seçim meydanlarında “İzmir Körfezi’nde yüzeceğiz” diyen lakin vazifedeyken körfez için tek bir adım atmayanlardır.
Sorumlular; artık cürümlerini gizlemek için, “bu balıklar bize ilişkin değil, bunlar gemilerle getirildi” diyerek kendini gülünç duruma düşürenlerdir.
“BU KİRLİLİĞİN SORUMLUSU, DERELERİNİ DAHİ ISLAH ETMEKTEN ACİZ OLAN BELEDİYELER”
Bu kirliliğin sorumlusu; yağmursuyu ve kanalizasyon kanallarını bile birbirinden ayıramayan, kurulu atıksu tesislerini bile çalıştıramayan, derelerini dahi ıslah etmekten aciz olan belediyelerdir.
Biz, Bakanlık olarak, İzmir için, sorumluları izleme ve kontrol misyonumuzu yapmaya kararlılıkla devam edeceğiz. Bilim konseyimizi oluşturduk. Birazdan yapacağımız uyum toplantısında da bilim insanlarımızla, STK temsilcilerimizle ve kamu kurumlarımızla neler yapacağımızı konuşacağız.
İnşallah şuramız, bundan bu türlü, mahallî idarelere yol gösterecek. Bilim insanlarımız, İzmir’deki mahallî yöneticiler için kirlilikle gayrete dair yol haritaları çıkaracak, mesken ödevleri verecek.
Biz de Bakanlık olarak; belediyeler konut ödevlerini yapıyor mu yapmıyor mu, anlık olarak takip edeceğiz. Eksiklikleri varsa söyleyeceğiz.
Yönetim zafiyeti kelam hususuysa uyaracağız. Atılması gereken adımlar atılmıyorsa harekete geçmeleri için zorlayacağız.
İzmir Körfezi, bugün yapıldığı üzere, yazgısına terk edilemez, görmezden gelinemez, yok sayılamaz!
Biz de buna asla müsaade vermeyiz, vermeyeceğiz. İzmir Körfezi’nde yapılan her şeyin an be an, 7/24 takipçisi olacağız.
Ben bir sefer daha, İzmir Körfezi için uğraş eden herkese teşekkür ediyor, hepinizi sevgi ve hürmetle selamlıyorum.
