Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) merkezli Sky News Arabia televizyon kanalına mülakat veren Dışişleri Bakanı Hakan Fidan Türkiye’nin Suriye ve Irak ile ilgilerinin yanı sıra, Orta Doğu’daki gelişmeler, İsrail’in Gazze’ye atakları ve ateşkes müzakereleri hakkında kıymetli bildiriler verdi.
“ARAP ÜLKELERİYLE İTTİFAK KURARAK BÖLGEDEKİ GÜVENLİK MESELESİNİ KÖKÜNDEN ÇÖZECEK BİR PERSPEKTİFİMİZ VAR”
Arap ülkeleri ile bağlantıların eksiksiz bir seviyeye ulaştığını kaydeden Bakan Fidan, “Türkiye olarak hem münasebetlerimizi çok ileri seviyeye taşımak hem de güvenlik krizleri başta olmak üzere öteki cinsten krizler yaşamamak için çalışıyoruz zira yakın tarihten çıkan çok ders var. Bakın, Irak’ta işgal oldu, Suriye’de iç savaş çıktı. Yemen’de olan olayları biliyorsunuz. Şu anda Gazze ve bölgedeki bütün ülkeler diken üstünde. Herkesin bir güvenlik muhtaçlığı var. Herkesin kalkınma yolunda attığı adımlar var. Bizim bu güvenlik muhtaçlığına yönelik Türkiye olarak bilhassa Arap ülkeleriyle ittifak kurarak bölgedeki güvenlik sıkıntısını kökünden çözecek bir perspektifimiz var” tabirlerini kullandı.
“SURİYELİLERİN İNANÇLI BİR FORMDA ÜLKELERİNE DÖNMESİ GEREKİYOR”
Türkiye’nin bölgedeki kardeş ve dost ülkelerle olağanlaşma süreçleri üzere Suriye’yle de aşikâr noktalarda adımların atılmasının istendiğini lisana getiren Bakan Fidan, şu ifadeleri kullandı: “Cumhurbaşkanımız bu mevzuda en üst seviyede esasen siyaset ilanını yaptı. Biz aramızdaki mevcut meseleleri çözmek için her türlü diyaloğu, Cumhurbaşkanlığı dahil olmak üzere her türlü düzeyde yapmaya hazırız. Bu, çok değerli ve kıymetli bir davettir. Zira meseleleri çözmek için bir ortaya gelmeye ve konuşmaya muhtaçlık var. Bizim 2017’den itibaren çeşitli kanallarla yürüttüğümüz görüşmeler oldu, çoklu ortamlar oldu ve bu ortamlarda yapılan tartışmalar var ve bunların yararını da gördüğümüz anlar oldu. Birinci olarak, şu anda bakın son 6-7 yıldır Suriye’de, Suriye muhalefetiyle rejimi ortasında bir çatışma yok. İkincisi, Suriye’den daha fazla mülteci halihazırda bölge ülkelerine ve dünyaya gitmiyor. Suriye rejiminin bu süreç içerisinde altyapı sıkıntılarını, iktisat problemlerini gidermek için, kimi siyasi meselelerini gidermek için bir imkânı oldu. Savaş yok zira ortalıkta. Doğal bu süreksiz durumu daha kalıcı bir hâle dönüştürmemiz lazım. Zira biliyorsunuz Suriye’den bölge ülkelerine gitmek zorunda kalmış hayatlarından kaygı eden milyonlarca insan var. Ürdün’e gittiler, Lübnan’a gittiler, Körfez ülkelerine gittiler, 1 milyon mülteci Avrupa’ya gitti, birkaç milyonu Türkiye’ye geldi. Milyonlarca Suriyelinin yarıdan fazlası şu anda ülke dışında. Bunların inançlı bir formda ülkelerine dönmesi gerekiyor. İkincisi, terörizm konusunun Suriye’den temizlenmesi gerekiyor. Bilhassa PKK’nın işgal ettiği Arap toprakları var büyük ölçüde, ele geçirdiği petrol tesisleri var. Suriye halkının kaynaklarını gasp eden bir örgüt var. Yani bununla savaşıp, bunun elindeki petrolü, güç kaynaklarını alıp Suriye halkına geri vermemiz gerekiyor. Zira bu beşerler kazandıkları parayla, çaldıkları servetle hem Suriye halkına karşı hem Türk devletine karşı muazzam bir savaş içerisinde.”
Bakan Fidan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Esad’ın görüşmesine ait, “Cumhurbaşkanımız bu türlü bir teklifte bulundu, yani bizler de bu bahisle ilgili çalışıyoruz. Artık bir şey söylemek için erken fakat çalışıyorum” halinde konuştu.
“PKK, IRAK’IN BİR ULUSAL GÜVENLİK SORUNU OLDU”
Ankara ve Bağdat’ın ortak perspektifinin terörü ortadan kaldırmak olduğunu vurgulayan Bakan Fidan, “Türkiye olarak daima Irak’ta hem siyasal istikrarın hem can güvenliğinin sağlanması için yapan katkıda bulunduk. Artık PKK, 20 yıldır Irak’taki bu karışıklıktan istifade eden esas aktörlerden biri. PKK’nın emeli Irak’ta üslenerek Türkiye’deki istikrarı bozmak, Türkiye’yi işgal etmekti. Ama ne oldu? Türkiye’de bir şey yapamadı, artık Irak’ı işgal ediyor. Irak’ta Kürt bölgesinde yaklaşık üçte birlik bir kısmı işgal etmiş durumda. Sincar’ı işgal etmiş durumda, Kerkük’te PKK varlığı var, Süleymaniye’de PKK varlığı var, Kandil’de PKK varlığı var. Artık PKK, Irak’ın her yerini kanser hücresi üzere sarıyor. Bu bizim problemimiz olmaktan çıkıp Irak’ın bir ulusal güvenlik sorunu oldu. Biz Sudani’yle oturup konuştuğumuz vakit daima şunu diyoruz; biz Irak’ın kalkınmasına yönelik siyasetleri önceliyoruz ve Irak’ta bilhassa Kalkınma Yolu’nu, ki çok değerli bir proje. Irak birinci kez müspet ajandayla gündeme geliyor. Ve Sudani’yi de destekliyoruz, oradaki partileri de tebrik ediyoruz. Bu mevzuyu da sonuna kadar destekliyoruz. Cumhurbaşkanımız oraya gittiğinde 27 tane muahedeye imza attı. Biz Irak’ın olumlu gündemle bir ortaya gelmesini istiyoruz lakin düşünün kalkınma projesini, Basra Körfezi’nden başlayacak Irak’ı geçecek, Türkiye’ye gelecek ve Avrupa’ya gidecek. Birleşik Arap Emirlikleri imza sahibi, Katar imza sahibi, öbür ülkeler de düşünüyorlar. Türkiye imza sahibi, Irak imza sahibi. Artık bu bölgeye bizim yatırımcı getirmemiz için güvenliğin olması lazım. Artık denetimsiz terörist kümeler olursa, PKK üzere silahlı ögeler belirli yerleri işgal etmiş, buraya yatırımcı getiremezsiniz. Irak hükümetiyle biz bu konuda perspektif birliği içerisindeyiz. Yani bölgenin silahtan arındırılmış, teröristlerden arındırılmış, çatışmadan arındırılmış bir yer olması lazım. DEAŞ de olsa bunlar yok edilmeli, PKK da olsa bunlar yok edilmelidir. Artık Irak halkının çektiği badireler kâfi. Yani Irak yatırıma, temel hizmetlere büyük gereksinimi var ve Sudani hükümeti bunu yapmaya çalışıyor. Biz de onlarla birlikte bunu gerçekleştirmeye çalışıyoruz. Bunun kaidelerinden biri de terörü ortadan kaldırmak” değerlendirmesinde bulundu.
“DÜNYADA GAZZE HALKININ YARALARINI SARMAK İÇİN MUAZZAM BİR SEFERBERLİK VAR”
Gazze’de ateşkes sağlanması için yürütülen diplomasi trafiğinde Türkiye’nin hangi etapta olduğu sorusuna Bakan Fidan, “Bütün insanlık kurallarının ayak altına alındığı bir soykırımı canlı yayında maalesef bütün insanlık izliyor. Bunu durdurmak için ağır bir gayret var. Dünyada Gazze halkının yaralarını sarmak için muazzam bir seferberlik var ve Filistin Devleti’nin tanınması için muazzam bir seferberlik var. Bütün bunların hepsi birebir anda oluyor. Türkiye olarak bütün taraflara elimizden gelen dayanağı ateşkes konusunda vermeye çalışıyoruz. Hamas’la da bu bahiste temaslarımız var, konuşuyoruz. Hem istihbaratımız hem bakanlığımız ağır bir diplomasi trafiği içerisinde. Bir an evvel maksadımız bu savaşın, bu katliamın durması. Bunun için uğraşıyoruz” yanıtını verdi.
“HAMAS ÖNDERLERİNİN DOHA’DAN KOVULMASI SAVLARI GERÇEĞİ YANSITMIYOR”
Gazze’de yaşanan çatışmanın sona ermesinde mahzurun Netanyahu’nun politik hedefleri olduğunu aktaran Bakan Fidan, Filistin tarafının mutabakat kararlarını kabul etmede çok büyük adımlar attığını kaydetti. Hamas başkanlarının Doha’dan kovulması savlarının gerçeği yansıtmadığını belirten Bakan Fidan, konunun gündeme gelmesiyle Türkiye’nin beklenen mesken sahipliği yapması sorusu üzerine şu karşılığı verdi: “Türkiye, Hamas’ı bir siyasi parti olarak tanıyor. Filistin’in bütün siyasi partilerini tanıdığımız için, Filistin Devleti’nin çatısı altında bulunan bütün Filistin partilerini tanıdığımız üzere Hamas’ı da siyasi parti olarak tanıyoruz. Filistin direnişinin İsrail’le olan askeri arbedesi, uğraşı diğer bir boyut lakin şu anda Doha’dan çıkmaları kelam konusu değil.”
