Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Kurulu, Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye’ye düzenlenen suikastın akabinde İran’ın talebi ve Rusya, Çin ve Cezayir’in dayanağıyla Orta Doğu’daki gelişmeleri ele almak üzere acil bir toplantı gerçekleştirdi.
Oturumda milletlerarası topluma itidal daveti yapan BM Siyasi İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Rosemary DiCarlo, “Uluslararası toplum, çatışmayı süratli bir halde çok daha büyük ve geniş hale getirebilecek rastgele bir hareketi önlemek için birlikte çalışmalı” dedi. Orta Doğu’daki artan tansiyona değinen DiCarlo, “Son birkaç gün içinde meydana gelen çeşitli ataklar önemli ve tehlikeli bir tırmanışı temsil etmektedir” tabirlerini kullandı. Bu hassas süreçte itidalin tek başına kâfi olmadığını vurgulayan DiCarlo, “Gidişatı değiştirmek ve bölgesel barış ve istikrara hakikat bir yol aramak için diplomatik uğraşlara hemen muhtaçlık var” formunda konuştu.
“HANİYE SUİKASTI GLOBAL SİSTEMİN PRENSİPLERİNE SALDIRI”
Cezayir’in BM Daimi Temsilcisi Amar Bendjama ise Hamas lideri İsmail Haniye’nin İsrail tarafından öldürülmesinin “sadece bir şahsa yönelik bir akın değil, diplomatik alakaların temellerine, devlet egemenliğinin kutsallığına ve global tertibi destekleyen prensiplere yönelik yabanî bir saldırı” olarak nitelendirdi. İsrail’in “iğrenç savaş suçları” işlediğini ve “korkunç insan hakları ihlallerine” imza attığını kaydeden Bendjama, İsrail’in hesap vermesi gerektiğini vurguladı.
“DURUMUN ÜSTESİNDEN GELİNEBİLİR”
ABD’nin BM Daimi Temsilci Yardımcısı Robert Wood ise İsrail’in legal müdafaa hakkının olduğunun altını çizerek ülkesinin Lübnan’a yönelik ataklarda ya da Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye’nin ölümünde dahli olmadığını belirtti. İran üzerinde tesiri olan kurul üyelerine İsrail ve öteki aktörlere karşı vekalet çatışmasını tırmandırmaktan vazgeçmesi için Tahran’a baskı yapma davetinde bulunan Wood, Orta Doğu’daki tansiyonla ilgili olarak “Daha geniş bir savaş kapıda değil ve bu durumun üstesinden gelinebilinir” dedi. Wood, İran ve desteklediği “teröristlerin” daima olarak bölgesel çatışma riskini tetiklediğini savundu.
“UZUN VADELİ BARIŞ SİLAHLA SAĞLANAMAZ”
İngiltere’nin BM Daimi Temsilcisi Barbara Woodward da artan şiddetin kimsenin çıkarına olmadığının altını çizerek acil itidal daveti yaptı. “Uzun vadeli barış, bombalar ve silahlarla sağlanamaz” diyen Woodward, İran dayanaklı Husilerin İsrail’e ataklarının sürdüğüne işaret ederek bunun sonlanması gerektiğini söyledi.
Woodward, İngiltere’nin İsrail’in güvenliğine olan bağlılığının sarsılmaz olduğunu belirterek İsrail’in legal müdafaa hakkı bulunduğunu yineledi.
“İRAN’I ÇATIŞMAYA ÇEKME GAYRETLERİ BÖLGEYİ İSTİKRARSIZLAŞTIRIYOR”
Rusya’nın BM Daimi Temsilci Yardımcısı Dmitry Polyanski de Haniye’ye yönelik suikastı “güçlü biçimde kınadıklarını” söz etti. Bu olayın Gazze’de ateşkes müzakerelerine büyük darbe vurduğuna dikkat çeken Polyanski, “İran’ı bölgesel bir çatışmaya çekme uğraşları esasen kaynama noktasında olan bölgeyi daha da istikrarsızlaştırıyor” dedi. Orta Doğu’da üst seviye siyasi ve askeri görevlilere yönelik suikastların bölgeyi savaşın eşiğine getirdiğini belirten Polyanski, gerginliğin azaltılmasının hiç olmadığı kadar kıymetli olduğunu vurguladı. Polyanski, kapsamlı bir bölgesel savaşın önüne geçilmesi gerektiğinin altını çizdi.
“ÇİN MÜMKÜN KARIŞIKLIKTAN TELAŞ DUYUYOR”
Çin’in BM Daimi Temsilcisi Fu Cong, Haniye’ye yönelik suikastı güçlü halde kınarken, bunun BM Kuralı’nın temel prensiplerini ihlal ettiğini lisana getirdi. Fu, “Çin, bu olayın bölgede meydana getirebileceği karışıklıktan derin tasa duyuyor” dedi.
İRAN’DAN BM GÜVENLİK KURULU’NA ÇAĞRI
İran’ın BM Daimi Temsilcisi Amir Saeid Iravani de ülkesinin BM Güvenlik Kurulu’nu “aciliyet arz eden önemli bir mevzuyu ele almak üzere” acil toplantıya çağırdığının altını çizdi. Haniye’nin İsrail tarafından “korkakça” öldürülmesini kınadığını belirten Iravani, “Bu terör hareketi, İsrail’in Filistinlileri ve Filistin davasının bölge ve ötesindeki başka destekçilerini amaç alan ve on yıllardır devam eden terör ve sabotaj örüntüsünün bir öbür tezahürüdür” dedi. İsrail’in son “korkunç eylemi” ile bölgede barış ve istikrara öncelik veren yeni İran hükümetini amaç aldığını belirten Iravani, BM Güvenlik Kurulu’na İsrail’e karşı “derhal ve tesirli bir biçimde harekete geçme” davetinde bulundu. Iravani, İran’ın Haniye suikastına kararlı bir formda cevap vereceğini işaret ederek, “İran, gerekli ve uygun gördüğünde bu terörist ve kabahat aksiyonuna kararlı bir biçimde karşılık vermek için milletlerarası hukuka uygun olarak kendini savunma hakkını gizli tutuyor” dedi.
FİLİSTİN’DEN İSRAİL’E KINAMA
Filistin’in BM Daimi Gözlemci Yardımcısı Feda Abdelhady de İsrail’in Gazze’de milletlerarası hukukun tüm prensiplerini ağır bir formda ihlal eden ve BM Koşulu’nu alenen çiğneyen savaşının başlamasından bu yana 300 gün geçtiğini söyledi. “Uluslararası barış ve güvenliği tehdit eden bir savaş. Lakin İsrail’in bu savaşı güpegündüz, hiçbir kısıtlama ve sonuç olmaksızın yürütmesine müsaade veriliyor” diyen Abdelhady, “İşgalci İsrail güçleri Filistinli çocukları, bayanları ve erkekleri katlederken her gün halkımız için daha fazla dehşet, kayıp ve acıya neden oluyor” formunda konuştu. İran’ın yanı sıra Lübnan, Suriye ve Yemen’in toprak bütünlüğü ve egemenliğinin İsrail tarafından ihlal edilmesini “kesin bir lisanla kınadığını” vurgulayan Abdelhady, “BM Güvenlik Kurulu’nu, BM Genel Konseyi’ni ve maddelere saygılı, barışsever tüm ulusları, bir sefer daha ve büyük bir aciliyetle İsrail’in Filistin halkına ve bölgemize yönelik bu müthiş ve kabahat teşkil eden akınlarını durdurmak üzere derhal harekete geçmeye çağırıyoruz” sözlerini kullandı.
İSRAİL İRAN’I SUÇLADI
İsrail’in BM Daimi Temsilci Yardımcısı Brett Jonathan Miller ise toplantının düzenlemesini talep eden İran’ı “dünyanın bir numaralı terör destekçisi” olmakla suçladı. İran’ın Hamas, Husiler ve Hizbullah üzere vekillerini kullanarak İsrail’i ve vatandaşlarını amaç aldığını söyleyen Miller, birtakım ülke temsilcilerinin lisana getirdiği görüşleri eleştirdi. Miller, “Duyulan tek şey, tansiyonun tırmanmasından duyulan tasanın lisana getirilmesi ve her iki tarafa da, yeniden Birleşmiş Milletler’in demokratik bir üye devleti ile yırtıcı bir terör örgütünü tıpkı kefeye koyarak itidal davetinde bulunulmasıydı” dedi.
“İSRAİL’DEKİ SAVAŞ SUÇLULARI DAYANAK OLMADAN DEVAM EDEMEZ”
Suriye’nin BM Daimi Temsilcisi Koussay Aldahhak ise İsrail işgali altındaki Golan Zirveleri’nde 12 çocuğun vefatına yol açan Majdal Shams olayında işgalci İsrail’in ağır bir cürüm işlediğini ve Golan’ın “her vakit Suriye toprağı olduğunu” vurguladı. Golan’da yaşayan vatandaşlarının her vakit Suriye’nin bir modülü olduğunu yineleyen Aldahhak, işgalci bir gücün BM Kuralı’nın 51. unsuru uyarınca kendini savunduğunu tez edemeyeceğini belirterek İsrail’e hukuk dışı uygulamalarına son verme daveti yaptı. BM Güvenlik Kurulu’nu İsrail’e karşı harekete geçmeye ve İsrail’in hesap vermesini sağlamaya davet eden Aldahhak, “İsrail’deki savaş suçluları dayanak olmadan devam edemezler” dedi.
“LÜBNAN VE HALKI SAVAŞ İSTEMİYOR”
Lübnan’ın BM Daimi Temsilcisi Haydi Hachem de ülkesinin ve halkının “savaş istemediğini” vurguladı. İsrail’in başşehre yönelik saldırısının vefat ve yaralanmalarla sonuçlandığını söyleyen Hachem, bu türlü bir aksiyonun İsrail’in gerçek niyetini gösterdiğini söyledi. İsrail’in son olarak iki gazeteciyi daha öldürmesinin İsrail’in “medyayı gaye aldığının göstergesi” olarak niteleyen Hachem, bölgenin sükunet ve istikrara kavuşması için İsrail’in Arap topraklarındaki işgaline son vermesinin kural olduğunun altını çizdi. Bunun uygun niyet gerektirdiğini, lakin İsrail’in davranışlarının bunun aksini gösterdiğini kaydeden Hachem, “Tarih kimseyi bağışlamayacaktır. Orta Doğu’da başlayan şey tüm dünyaya yayılacaktır” ihtarında bulunarak BM Güvenlik Kurulu’nu çok geç olmadan harekete geçmeye çağırdı.
Kaynak: https://www.istiklal.com.tr/bm-guvenlik-konseyi-haniye-suikasti-gundemiyle-toplandi
