ICJP yetkilisi Jonathan Purcell, İngiltere’nin İsrail’e yönelik 350 silah ihracat lisansından yalnızca 30’unu askıya alma kararına ait değerlendirmelerde bulundu. Purcell, İngiliz hükümetinin bu kararla İsrail’in memleketler arası insancıl hukuku önemli biçimde ihlal etme riskini nihayet kabul ettiğini belirterek, bunun değerli bir adım olduğunu lakin kararın bir “kısmi silah ambargosu” olarak değerlendirildiğini ve geç kalındığını vurguladı.
Purcell, İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy’nin önceki hükümetten silah ihracatına ait türel tavsiyeyi yayınlaması için aylarca davette bulunduğunu hatırlatarak, “Şimdi de hükümet, tüzel tavsiyeyi kullanarak silah ihracatının yalnızca yüzde 9’unun askıya alınması gerektiğine karar verdi. Lakin silahların yüzde 91’ine neden hiç dokunulmadığı büsbütün belirsiz” dedi.
Bazı silahların satışının askıya alınması kararının gerçek istikamette atılmış bir adım olduğunu yineleyen Purcell, “Ancak bizim değerlendirmemize nazaran, hükümet silah ihracatını derhal ve büsbütün yasaklamalı. Ayrıyeten, yalnızca 30 üzere gülünç bir sayıya nasıl ulaştıklarını açıklayan türel tavsiyeyi yayınlamalıdır” dedi.
F-35 MODÜLLERİ DAHİL EDİLMEDİ
Purcell, birtakım silahların satışının askıya alınması kararına F-35 savaş uçaklarının kesimlerinin dahil edilmediğine işaret ederek, bu jetlerin bileşenlerinin yüzde 15’inin İngiltere’de üretildiğine dikkati çekti.
F-35’leri direkt etkileyen birden fazla lisans olduğuna vurgu yapan Purcell, kararın açıklandığı gün Gazze’deki Al Mawasi Mülteci Kampı’nın direkt bombalandığına dair delillerin yayımlandığını belirtti.
Purcell, “Elimizde savaş hataları, insanlığa karşı hatalar ve F-35 uçakları aracılığıyla soykırım işlenmesi ortasında temas olduğuna dair açık deliller var ve bu uçakların modüllerinin İngiltere’de üretildiği göz önüne alındığında İngilizlerin de bu cürümlere ortak olduğu ortaya çıkıyor” dedi.
ICJP’nin değerlendirmesinin, kelam konusu kararın “hem çok az hem de çok geç” formunda olduğunu belirten Purcell, “İngiltere’nin cürüm iştirakini sona erdirmenin tek yolu, İsrail’e silah satışının büsbütün ve derhal yasaklanmasıdır. Bunu yapana kadar İsrail’in işlediği savaş hatalarında İngilizlerin kabahat iştiraki devam edecektir” diye konuştu.
İSRAİL’E SİLAH TEDARİKİNE YÖNELİK YANILGI
Purcell, İngiliz hükümetinin İsrail’e tedarik ettiği silahların taarruz değil, savunma emelli olduğunu öne sürdüğünü ve bu fikri yaymaya çalıştığını belirterek, “Bununla yaptıkları şey, İsrail’e neden hala çok sayıda silah tedarik ettiklerinin sorumluluğundan kurtulmaya çalışmak. Lakin gerçekte, İsrail’in soykırımı sürdürdüğü mevcut durumda, hükümetin ihtiyatlı davranması gerekir. İnsanlığa karşı işlenen savaş hatalarında kullanılma riski göz önünde bulundurularak tüm silahlar yasaklanmalıdır, kilit sıkıntı budur. Açık bir risk var ve şayet hükümet, hücum gayeli değil de savunma gayeli olduğunu söylediği için silah tedarik etmeye devam ediyorsa, bu açıkça bir yanılgıdır.” dedi.
İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, parlamentoda yaptığı konuşmada, ülkesinin İsrail’e yönelik kimi silah satışlarını askıya alacağını duyurmuştu. Lammy, İngiltere’nin silah ihracat lisanslarının “uluslararası insancıl hukukun önemli biçimde ihlal edilmesi yahut bunun kolaylaştırılması için kullanılabileceğine dair açık risk” bulunduğunu tespit eden bir incelemenin akabinde bu kararın alındığını belirtmişti.
Lammy, 350 lisansın yaklaşık 30’unun askıya alınacağını söz ederek, “Bunun üzere bir çatışma karşısında İngiltere’nin ihracat lisanslarını gözden geçirmek bu hükümetin yasal misyonudur. Bu genel bir yasak ya da silah ambargosu değil” demişti. İsrail idaresi ise İngiltere’nin bu kararından “hayal kırıklığı” duyduğunu bildirmişti.
İNGİLTERE’YE YANSILAR BÜYÜYOR
İsrail’in Gazze’ye yönelik 7 Ekim 2023’ten bu yana süregelen aralıksız akınlarına ve savaş cürümleri işlediği ihtarlarına karşın, İngiltere’nin bu ülkeye silah satan şirketlere verdiği ihracat lisanslarını sonlandırmaması, hem halkın hem de memleketler arası toplumun reaksiyonuna neden olmuştu.
Ülkedeki insan hakları örgütleri ve bağımsız kuruluşlar, Gazze’de memleketler arası insancıl hukuku ihlal eden İsrail’e silah satışını durdurmadığı gerekçesiyle İngiltere’yi “İsrail’in savaş kabahatlerine ortak olmakla” eleştiriyor.
İngiltere İş ve Ticaret Bakanlığı’nın açıkladığı datalara nazaran, 7 Ekim 2023’ten bu yana, ülkeden İsrail’e silah, askeri teçhizat ve öteki denetimli eserlerin satışı için 100’den fazla ihracat lisansına onay verildi.
Kaynak: https://www.istiklal.com.tr/ingiltereye-israile-tam-silah-ambargosu-cagrisi-yapildi
