TBMM Dijital Mecralar Kurulu Başkanı ve AK Parti Hatay Milletvekili Hüseyin Yayman, “Türkiye’de 2024 yılı ocak ayı prestijiyle X’in 20 milyon, YouTube’un 57 milyon, Instagram’ın 57 milyon ki muhtemelen son devirde yapılan tartışmalarla 60 milyona çıkmıştır. TikTok’un 37 milyon, Facebook’un 34 milyon, LinkedIn’in 16 milyon takipçisi var.” dedi.
TBMM Dijital Mecralar Komisyonu, AK Parti Hatay Milletvekili Hüseyin Yayman’ın başkanlığında bir ortaya geldi. Toplantıda, “Dijital Gündemde Yaşanan Son Gelişmeler” başlığı altında dijital dünyanın şimdiki durumu değerlendirildi. Komisyon Başkanı Yayman, dijital dünyanın ağır bir gündemle ilerlediğini ve Türkiye ile dünyada büyük değişimlerin yaşandığını belirtti. Yayman, hükümet olarak dijital çağda yasaklamalara ve sansüre karşı durduklarını söz etti.
“TÜRKİYE DÜNYA’DA EN FAZLA TOPLUMSAL MEDYA KULLANAN ÜLKELERDEN BİR TANESİ”
AK Parti periyodunda atılan adımları anlatan Yayman, “Bu ağların, dijital mecralar, başta hukukî ve yönetimsel altyapısı olmak üzere Türkiye’ye gelmesi, faaliyet göstermesi, temsilcilik açması ve bir müzakere sürecinin yürütülmesi AK Parti’nin 22 yıllık iktidarı devrinde olmuştur. Türkiye, dünyada en fazla toplumsal medya kullanan, takipçisi olan, abonesi olan ülkelerden bir tanesi.” diye tabir etti.
Yayman, dijitalleşme konusunun siyaset üstü, iktidar muhalefet tansiyonuna kurban edilemeyecek kadar kıymetli ve Türkiye’nin geleceğini ilgilendiren bir mevzu olduğunu vurguladı. Dijitale sahip olanın geleceğe de sahip olacağını lisana getiren Yayman, şöyle devam etti:
YASAKLARA KARŞIYIZ
“Biz bu noktada bir taraftan özgürlüklerin sonuna kadar kullanılmasını ancak tıpkı vakitte kamu nizamının, çocuğun, bireyin korunması, bilgi mahremiyetinin sağlanması, dijital dünyada yargısız infazlara karşı hukukun ve kişinin korunması noktasında bir paradoksu beraberce yönetiyoruz. Toplumsal medya ağlarının yeni özgürlük meydanları olmasını istiyoruz. Yasaklara karşıyız, tahammül ve müzakereci demokrasi içerisinde sorunları ele almamız lazım.
Ancak son analizde geldiğimiz noktada toplumsal medyanın yapan tesiri, yıkıcı tesirine nazaran daha zayıftır. Bunu hepimiz görüyoruz. Türkiye’de 20 milyon genç kardeşimizin olduğunu düşündüğümüzde, insanların günün 7 saatini internette, 3 saatini toplumsal medyada geçirdiğini kabul ettiğimizde, aslında nasıl bir fırsatla ve nasıl bir tehditle karşı karşıya kaldığımızı görüyoruz. Türkiye’nin yapay zekayı konuşması gerekirken birtakım içerikleri konuşması ve bunun üzerinden yeni bir kutuplaşmanın ortaya çıkması da nitekim manidar bir durumdur.”
Yayman, toplumsal medya ağlarında cinsel cürümler, din zıtlığı, nefret kabahatleri, çocuk istismarı, aile mahremiyetinin istismarı üzere cürümlerin işlendiğini bu nedenle kişisel özgürlükler ve kamu nizamının sağlanması istikrarının çok kıymetli olduğunu vurguladı.
Türkiye’deki toplumsal medya ağlarına üye olan abone sayısına ait kimi sayılar paylaşan Yayman, “Türkiye’de 2024 yılı ocak ayı prestijiyle X’in 20 milyon, YouTube’un 57 milyon, Instagram’ın 57 milyon ki muhtemelen son devirde yapılan tartışmalarla 60 milyona çıkmıştır. TikTok’un 37 milyon, Facebook’un 34 milyon, LinkedIn’in 16 milyon takipçisi var. X’te dünyada 7’inci, Youtube’da 11’inci, Facebook’ta 15’inci,TikTok’ta 10’uncu, Instagram’da 5’inci, LinkedIn’de ise 13’üncü sıradayız.” diye konuştu.
Yayman, Instagram’ın tekrar erişime açılmasını bedelli bulduklarını, bu süreçte ağır diplomasi içerisinde bulunduklarını belirtti. Oyun mecralarıyla ilgili tartışmalara da değinen Yayman, şunları söyledi:
“Adana Mahkemesi’nin verdiği karara hepimiz uymak zorundayız. Türkiye bir hukuk devletidir. Bizim dijital mecralar için söylediğimiz sıkıntı şudur; Siz Berlin’de, Paris’te, Londra’da Washington’da, Viyana’da hangi hukuka uyuyorsanız o ülkenin maddelerine ne derece hürmet gösteriyorsanız Türkiye’de de buna uymak zorundasınız. Bu ricamızı söylüyoruz. Bunu da bir ast üst ilgisiyle değil, bir yönetişim anlayışı içerisinde, bir karar alma sürecinin paydaşları olarak lisana getiriyoruz. Ayrıyeten TikTok sıkıntısı çok konuşuldu, tartışıldı. Biz katiyen yasaklamalara, sansüre karşıyız. Aslında bu platformları Türkiye’ye davet eden, bunun her türlü hukukî, yönetimsel, dijital, teknolojik altyapısını kuran bir hükümetiz. Fakat biz Türkiye’yi sokakta bulmadık ve kendini yasamanın, yargının üzerinde gören anlayışı asla kabul etmiyoruz. Kendisini demokrasinin üzerinde gören ve yeni bir din, yeni bir ideoloji vaaz etme durumunda olan ve ulus çok dijital ağların kendilerini dokunulmaz ve bütün hiyerarşilerin üzerinde görmelerini, bu türlü davranmalarını asla tasvip etmiyoruz, onaylamıyoruz.”
Yayman, Türkiye’de faaliyet gösteren toplumsal medya ağlarının Türkiye’deki ticari faaliyetlerine ve ne kadar vergi ödediklerine ait bilgiler paylaşmadığını söyledi.
CHP İzmir Milletvekili Tuncay Özkan, toplumsal medya ağlarının Türkiye’nin koyduğu kurallara nazaran hareket etmesini, TBMM’nin aldığı kararlara uyulmasını savunduklarını fakat hükümetin “ben yaptım oldu” biçimindeki siyaset anlayışına karşı olduklarını belirtti. İktidarın siyaset yapma anlayışında bir tahammülsüzlük olduğunu ileri süren Özkan, toplumsal medya ağlarının katalog kabahat bağlamında ele alınmasını eleştirdi.
Ergenekon yargılanmaları sürecinde katalog hatalar kapsamında mahpus yattığını aktaran Özkan, şunları kaydetti:
“Şimdi Instagram, katalog hatası. Hangi cürüm? Hangi mahkeme kararı? Bu karar nerede? Niçin kapattık? Niçin açtık? Net olarak soruyoruz. Kocaman bir mecradan özgürlük alanından bahsediyoruz. Biz her şeyi ya yokuş çıkmak ya aşağı inmek biçiminde değerlendirirsek hem dünyada Türkiye’nin imajına ziyan veriyoruz hem de özgürlük alanlarımızı daraltıyoruz. Trol ile çaba etmek, Instagram’ın ya da öteki toplumsal medya platformlarında zararlarıyla gayret etmek dururken çocuklarımızla, kadınlarımızla, kendimizle uğraş ediyoruz. Bu, bizi yanlışa götürür.”
AK Parti Giresun Milletvekili Nazım Elmas, Avrupa’dan örnekler vererek kamu kuruluşlarında çalışan insanların iş telefonlarında yalnızca TikTok değil bütün toplumsal medya, sinema ve görüntü paylaşım siteleriyle oyun sitelerinin yasaklandığını kaydetti.
DEM Parti İzmir Milletvekili Burcugül Çubuk, toplumsal medyada hayvanlara, bayanlara ve farklı kesitlere yönelik şiddet olaylarının haber olduğunu, bu toplumsal ağlarının yanlışsız kullanılmamasından yola çıkılarak toptan kapatılmasına karşı olduklarını belirtti.
CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, hiçbir Avrupa ülkesinde Instagram’ın topyekun yasaklanmadığını, Instagram ve öbür toplumsal medya şirketlerine maddi yükümlülükler getirilerek müzakere sürecinin yürütülmesinin daha hakikat bir yöntem olduğunu kaydetti.
İYİ Parti Tekirdağ Milletvekili Selcan Taşcı ise hak ve hürriyetlere dikkati çekerek bahis buruya geldiğinde insanların kelam konusu toplumsal medya ağlarını savunuyor durumuna düştüğünü belirtti.
Taşcı, “Bu tabana toplumu kaydırmamak için yordam ile ilgili aksaklıkları gidermek tarafında birtakım davetleri tekrarlamak gerekir. Katalog kabahatler sıkıntısı çok kıymetli. Bir ekip mahsurları savunurken katalog kabahatlerle gerekçelendirdiğimizde bütün sistem çöküyor. Zira toplumda karşılığı yok. Geçmişte yaşadığımız acı deneyimler var. Bu nedenle burada bir meşruiyet kaybı var. Bu ülkenin maddelerine uyulması çağırısında bulunurken ve bunun toplumsal karşılığının bulunması için kamuoyunda bir itimat kaybının oluşmaması lazım. Haklı iken haksız duruma düşmemek gerekir.” dedi.
AK Parti Yalova Milletvekili Ahmet Büyükgümüş, toplumsal medya ağlarının kapatma süreçlerine ait daha rafine prosedürlerinin bulunması gerektiğini belirtti.
Konunun milletlerarası bir sorun olduğuna işaret eden Büyükgümüş, “Bu platformların karşısında ortak bir hukuk, yönetişim talebi ve regülasyon talebi oluşturmak zorundayız. TBMM Dışişleri Komitesi ile görüşüp memleketler arası inisiyatifi başlatmamız gerekir. Yoksa bu sarmaldan çıkamayız. ” dedi.
Büyükgümüş, TBMM’de yapay zekayla ilgili meclis araştırma komisyonun da kurulacağınıaçıkladı.
DEVA Partisi İstanbul Milletvekili Elife Esen, dijitalleşmenin hem fırsatlar hem de dezavantajlar sunduğunu belirtti. Esen, toplumsal medya ağlarında yaşanan birtakım aksaklıkların, bu platformların tamamının kapatılması gerektiği manasına gelmediğini vurguladı. Ayrıyeten, dijitalleşmenin yol açtığı ziyanlara karşı esirgeyici ve önleyici önlemlerin alınmasının ehemmiyetine dikkat çekti.
