Milyonlarca kullanıcısı olan birtakım dijital oyun platformları, cinsel taarruz, istismar ve özel hayatın kapalılığının ihlali üzere birçok risk barındırıyor. İstanbul Aile Vakfı ve İstanbul Medeniyet Üniversitesi uyumunda yürütülen “Ailelerde Dijital Mahremiyet Farkındalığının Güçlendirilmesi” isimli aile takviye projesi kapsamında yapılan araştırmalarda, dijital mahremiyet sıkıntıları ve bu meselelere yönelik tahlil teklifleri ele alındı.
Projeye ait ayrıntıları anlatan İstanbul Medeniyet Üniversitesi (İMÜ) İslam İdeolojisi ve Dinler Tarihi Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Ömer Kemal Buhari, mutlak manada dijital mahremiyeti sağlamanın pek mümkün görünmediğini tabir etti.
“KİŞİSEL BİLGİLERİMİZİ İNTERNETE TAŞIYOR”
Elektronik bir aygıt alıp internete bağlanıldığı andan itibaren bilgilerin sanal ortama taşınmaya başlandığını lisana getiren Buhari, “Kullandığımız işletim sistemleri, sair yazılımlar ve toplumsal medya platformları her an ferdî bilgilerimizi internete taşıyor. Bu datalar pek de ender denemeyecek bir sıklıkta ulusal ve milletlerarası kanunlara karşıtlık teşkil edecek biçimde geniş bilgi tabanlarına aktarılarak ticari yahut siyasi hedeflerle kullanılıyor. Bütün bu gerçeklere karşın mevcut riskleri en aza indirmek noktasında alabileceğimiz tedbirler mevcut. Bunların en başında kuşkusuz bu bahiste farkındalık sahibi olmak geliyor.” dedi.
AVLANMA SAHASI
Erişim manisi getirilen oyun platformu Roblox ve gibisi çok oyunculu kitlesel oyunların birinci bakışta pak göründüğüne dikkati çeken Buhari, “Bu usul oyunlar, oyuncuların yaratıcılığını ve pratik zekasını geliştiren, küme çalışmasını teşvik eden, hatta onlara birtakım ticari yetenekler kazandıran platformlar olarak zararsız, birtakım yararlarından kelam edilebilecek dijital imaller olarak öne çıkıyorlar. Bu oyunların çoklukla çocuk ve ergenler tarafından tercih edildiğini bilen birtakım arka niyetli aktörlerin bu ortamları bir ‘avlanma alanı’na dönüştürdüğü ise pek bilinmeyen bir gerçek. Hakikaten Roblox’ta da kapalı oyun odaları olduğu, buralarda çocuk istismarı da dahil olmak üzere çeşitli uygunsuz aktivitelerin yürütüldüğü ortaya çıkmıştı.” dedi.
Bu şekil içeriklere maruz kalan çocuk ve ergenler için çeşitli riskler ortaya çıktığını kaydeden Buhari, “Müstehcen içeriklere maruz kalan çocuklarda uzun yıllar tedavi gerektirecek, birtakım durumlarda kalıcı travmalar oluşabiliyor. Ayrıyeten literatürde cinsel içerikli oyunlar oynamanın cinsel şiddeti olağanlaştırmaya, istismarı destekleyen kanaatler edindirmeye ve cinsel şiddet fiilleri sürece istikametinde bir temayül geliştirmeye sebep olduğu ortaya konmuş durumda. Buna ‘içerik riski’ ismi veriliyor. Öbür bir risk ‘temas riski’ olarak tanımlanıyor. Burada oyuncuların istismarcılarla temasa geçmesi, böylece sanal yahut gerçek dünyada istismar edilmeleri tehlikesi doğuyor.” değerlendirmesini yaptı.
“Davranış riski” olarak isimlendirilen üçüncü bir riskin de kelam konusu olduğunu belirten Buhari, bu kademede çocuk ve ergen oyuncuların faillere dönüşerek diğer oyuncuları istismar etme riski doğduğunu kaydetti.
Bu mecraların çocuklar için büsbütün inançlı platformlar olarak gösterilemeyeceğini belirten Buhari, şöyle devam etti:
“Devletin asli fonksiyonlarından birisinin vatandaşlarının güvenliğini sağlamak olduğu göz önüne alındığında, ziyanlı içerikleri erişime kapatmak bu fonksiyonun yerine getirilmesinde başvurulan bir metot. Bununla bir arada ziyanlı içerikleri tespit eden gözetici yazılımlar geliştirmek, oyunları içeriden ve dışarıdan denetleyecek siber gruplar oluşturmak, en değerlisi de vatandaşlara bu mevzularda farkındalık kazandıracak eğitim programları düzenlemek üzere sair tedbirler de alınabilir ve alınmalıdır.”
EBEVYENLERE UYARI
Ebeveynlerin de bu bahislerde ihmalkar davranışlar gösterebildiğini vurgulayan Buhari, “Bu bahiste yeteri kadar farkındalık sahibi olmayan ve ihmalkar davranışlar gösteren ebeveynler çocuklarını denetlemeyerek ne yazık ki arka niyetli istismarcıların amacı haline getiriyor. Çocukların kullandığı aygıtların göz önünde olması, belli bir yaştan evvel akıllı telefon, tablet ve bilgisayar üzere taşınabilir aygıtların kullanımlarına verilmemesi, internet erişimlerinin yazılımlar aracılığıyla sonlandırılması ve faal biçimde denetlenmesi, ebeveynlerin çocuklarını ihmal etmeyerek oyunları onlarla birlikte oynamaları ve elbette çocuklarıyla siber alem dışında kaliteli vakit geçirerek onları dijital bağımlılıktan müdafaaları son derece kıymet arz eden konular.” dedi.
Dijital ulusal güvenlik sonlarının faal biçimde korunmasının hayati değer taşıdığını söyleyen Buhari, “Aksi takdirde günümüz internet kültürüne taraf veren siber-liberter ideolojinin toplumumuzu zihin, kimlik ve nefs/psişe boyutlarında hiç istek etmeyeceğimiz bir dönüşüme ve yozlaşmaya uğratması kelam konusu olacaktır.” diye konuştu.
Kaynak: https://www.istiklal.com.tr/dijital-oyunlar-avlanma-sahasina-donusuyor
